Ach Herr mich armen Sünder, BWV 742 – Track 43

De melodie van dit koraal is bekend als het bekendste ‘Bachkoraal’: Op Haupt voll Blut und Wunden uit de Matthäuspassion, waarbij velen er zich er misschien niet eens van bewust zijn dat niet Bach zelf de koraalmelodie heeft geschreven… Voor het eerst verscheen deze melodie van de hand van Hans Leo Hassler in gedrukte vorm in 1601 als een wereldlijk liefdesliedje: “Mein G’müt ist mir verwirret von einer Jungfrau zart” [“Mijn gemoed is in de war van een zoete jongedame”].

Op deze melodie werden al gauw een groot aantal geestelijke teksten gemaakt, en van de melodie zelf zijn ook veel versies. Deze versie kende Bach waarschijnlijk het beste:

De tekst voor deze bewerking is van Cyriakus Schneegass uit 1597 en is gebaseerd op Psalm 6.

Ach Herr, mich armen Sünder

straf nicht in deinem Zorn ,

dein ernsten Grimm doch linder,

sonst ists mit mir verloren.

Ach Herr, wollst mir vergeben

mein Sünd und gnädlich sein,

daß ich mag ewig leben,

entfliehn der Höllenpein

Bach’s eerste bewerking van deze melodie begint met een eenstemmig recitatief dat afdaalt naar de diepte; daarna volgt zeer expressief omspeeld de bewerking van de koraalmelodie. Die melodie is in de rechterhand verstopt, de linkerhand is begeleiding:

In het verloop van het werk lijkt Bach vooral de herhaling van de aanroep, en het smekende karakter te willen benadrukken, meer dan zich te richten op de ontwikkeling van motieven of een uitgewerkt stemmenweefsel.

De gekozen registraties zijn gericht op deze ingetogen smeekbede: afwisselend het tongwerk Bärpfeife 8’ met Tremulant en de Prestant 8’ uitkomend, begeleid door zachte fluiten.