Bert Blogt Bach

Voordat de Neumeister-verzameling werd ontdekt in 1985, was het tweede, canonische deel van deze bewerking wel bekend. Waarschijnlijk is J.G. Walther verantwoordelijk voor de inkorting. De koraalmelodie is van onbekende hand en komt voor het eerst rond 1625 voor. Er zijn verschillende verschijningsvormen, dit is een van de vroegste: Van de tekst is ook de auteur niet geheel zeker: Martin Rutilis rond 1600, of Johann Major in 1613; over die laatste wordt gezegd dat hij  “das Lied 1613 anläßlich einer Unwetterkatastophe verfaßte” . Dat is een sprekend beeld van de piëtistische denkwijze, om natuurverschijnselen als straf voor de zonden te zien: Ach Gott und Herr, wie groß und schwer sind mein begangne Sünden ! Da ist niemand, der helfen kann, in dieser Welt zu finden. Bach’s bewerking bestaat uit twee delen, een eerste deel dat begint als een vrij eenvoudige akkoordenpreludium, maar verderop toch overeenkomsten vertoont met de Italiaanse durezze e ligature

Als laatste groep werken uit de periode rond 1704 volgen louter koraalbewerkingen, die onderling wel een grote varieteit laten zien. De eerste subgroep zijn de koralen rond de confessie, waarvan dit koraal over de zondeval de eerste is. De melodie is van een onbekende auteur, en verschijnt voor het eerst in 1525 als strijdliedje; de tekst van Lazarus Spengler, een vriend van Luther, is ook van die tijd en vanaf het begin gepaard aan deze melodie. Durch Adams Fall ist ganz verderbt Menschlich Natur und Wesen, Dasselb Gift ist auf uns errebt, Daß wir nicht mocht'n genesen Ohn' Gottes Trost, der uns erlöst Hat von dem großen Schaden, Darein die Schlang Eva bezwang, Gotts Zorn auf sich zu laden. De muzikale teneur is die van intense inkeer, in het besef van de grote zaken waarvan in de tekst sprake is. De opbouw van het werk is die van het Pachelbel-voorbeeld: een motief als voorimitatie voor elke regel met de koraalmelodie in de sopraan, maar door Ba

Track 38 en 39 Preludium en Fuga in e BWV 533 Een vroege Preludium en Fuga, en vergeleken met de ‘eerdere’ BWV 551, 531 en 549 lijkt dit werk eenvoudig door zijn beknoptheid. Maar schijn bedriegt, want ook al is er geen sprake van een dubbel fugathema naar voorbeeld van Buxtehude in BWV 551, en het werk niet voorzien van een imposante pedaalsolo zoals bij BWV 531 en 549, de harmonische taal heeft wel een sprong gemaakt: in het preludium zijn na een eenstemmig ‘recitatief’ dat voornamelijk de toonsoort lijkt te willen bevestigen, zeer intense harmonische spanningen te horen, veroorzaakt door trapsgewijs verschuivende, hamerend gespeelde, septiemakoorden met hun oplossingen. De frases zijn kort, en voornamelijk de toonhoogte- en tijdelijke toonsoortveranderingen geven dit werk een persoonlijke handtekening vol de voor Bach’s vroege werken zo kenmerkende melancholie. De fuga kent een bijna onpretentieus thema, zeker vergeleken met de lange thema’s van voornoemde BWV 531 en 549. De