Bert Blogt Bach

Een van de meest opmerkelijke vroege werken is deze Fantasia. Opmerkelijk, omdat een werk met dit uitgesproken melancholieke karakter niet lijkt te passen in het beeld dat velen van Bach hebben als een liefhebber van de ‘strenge vorm’. Een strenge vorm heeft dit werk allerminst, het is zelfs ondoenlijk een duidelijk thema aan te wijzen. Wel ontwikkelt zich vanuit een aantal motieven toch een logisch muzikaal verhaal. Zeker zocht Bach in deze scheppingsperiode enerzijds naar organische samenhang vanuit kleine motieven (zoals we zagen in de voorgaande Tracks), anderzijds blijft de hang naar melancholie en soms schrijnende expressie naar boven borrelen in werken als de vroegere Ach Gott vom Himmel sieh darein BWV 741, Track 12 en deze Fantasia. Ook zonder strak compositorisch plan blijkt Bach meer en meer in staat een logische muzikale stroom te creëren vol uitdrukking en verrassende wendingen; in onze oren klinkt dit werk hier en daar als romantiek! Het werk kent twee delen,

Naast alle koraalbewerkingen zijn van deze periode ook een aantal vrije werken overgeleverd. Opvallend hierbij is, dat al deze werken (behalve het al behandelde Concerto in G BWV 571) in een mineurtoonsoort staan. Behalve Bachs voortdurende ontdekkingsdrang naar nieuwe stijlen, zien we hierin weer de neiging naar melancholie, zeker in dit werk en het hierop volgende Fantasia in c (Track 34). Het werk bestaat uit twee delen, waarbij het eerste de Fantasia is waarbij, net als bij Bach’s ‘eerste’ werk, de Fantasia in C BWV 570 (track 1) weer de figura corta een belangrijk component is. Dit keer wordt het motief herhaald op een dalende mineur-drieklank. De invloed van Pachelbels Fantasias is zeker hoorbaar, maar Bach introduceert ook andere elementen. Na uitwerking van dit motief, vol spannende voorhoudingen, volgt een eenstemmige overgangspassage, Italiaans-violistisch van karakter, waarna een melancholiek naspel volgt, op de manier zoals ook de Fuga in C BWV 946 (Track 2) afsloot